به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

دَمام زنی و سِنج کوبی، سنتی برای آگاهی رسانی

تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۰۴۹۵۳۹

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، دمام در رده سازهای کوبه‌ای به حساب می‌آید و در برخی مناطق ایران از جمله خوزستان، برای مراسم آئینی مختلف از جمله سوگواری محرم و صفر استفاده می‌شود. نواختن سنج و دمام یکی از اصلی‌ترین مولفه های عزاداری  در استان خوزستان و آمیزه ای از رسوم ساکنان سواحل جنوب، صیادان و نخل‌داران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در هر گروه عزاداری معمولاً چند دمام‌زن حضور دارد و سردستۀ آن ها «اِشکون‌زن» خوانده می‌شود.

صادق علوی در گفتگو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، در خصوص تاریخچه دَمام زنی و سِنج کوبی گفت: بعید است که پیشینه این کار به زمان صدر اسلام برسد، و احتمالا در نسل های بعدی؛ توسط ایرانی ها و از زمان صفویه رایج شد.

 

پیمان علی مهر، دَمام زن و سِنج کوب در گفتگو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: سنج و دمام یک سنت قدیمی است. که به اعتقاد بسیاری از پیرغلامان از سمت بوشهر و بندر به آبادان، خرمشهر و نهایتا اهواز منتقل شد. فلسفه سِنج کوبی و دَمام زنی اعلام عزا و جمع کردن مردم است. در بوشهر وقتی لنجی از دریا بر نمی گردد برای اعلام خطر و جمع کردن و خبر دادن، با کوبیدن بر طبل، به دریا اعلام می کنند؛ که "ای دریا مسافر ما را برگردان"

وی افزود: نا گفته نماند که در مکان های متفاوت دَمام زنی و سِنج کوبی متفاوت است. بعضی مکان ها آرام، بعضی تند و برخی من در آوردی است که اصل زدن را باید از پیر غلامان در این زمینه کسب کرد. هر کسی با روشی عشق خود را به امام حسین(ع) اعلام می کند. که ما نیز سنج می کوبیم و دَمامه می زنیم تا مردم بدانند و به هوش و به گوش باشند که محرم است و حسین (ع) را لبیک گویند.

دمام سازی به سبک محلی

عادل میر علی پور یکی از سازندگان دمام شخصی که در محرم نوای سنج و دمام سر می دهد در خصوص محتوای دمام ها در گفتگو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، بیان داشت: استوانه دمام ها از جنس چوب، به شکل لایه لایه و کاربیت (ماده اشتعالزا بسیار قوی) پدید می آید که آن را طوق می نامند. لایه های چوب را هم اندازه برش داده و به صورت استوانه به هم می چسبانیم. اما اطراف دمام های کاربیتی را با اَرّه آهن بُر برش می دهیم و بعد رنگ می زنیم، برای سوار کردن پوسته دمام در ٢ طرف آن که معمولا از جنس پوست بز هستند، میلگردی را در ٢ لبه استوانه طوق جوش می دهیم.

وی در ادامه بیان کرد: پوست را که از یک روز قبل در آب آهک خیسانده، و به حالت خیس و جمع شده رسید موهای آن را جدا کرده، سپس با یک ریسمان، مرحله به مرحله و با دقت بر روی دمام سفت می کنیم و می کشیم اما باید توجه داشت که از یک طرف آن را سفت نکنیم و همزمان از ٢ سو محکم شود تا پوسته به درستی کش بیاید و طناب پاره نشود. البته در حال حاضر این فرایند پیچیده با میله صورت می گیرد، زیرا پوست باید کشیده شود که طناب، تاب این کش و قوس را ندارد و نکته مهم تر آن است که بستن طناب باعث آسیب رساندن به دست هنگام دمام زنی می شود.

میر علی پور اظهار کرد: بعد از کش دادن پوست، آن را زیر آفتاب قرار داده تا خشک شود و به حالت ایده آل برای صدا دادن برسد. دمام باید در مکانی قرار بگیرد که نه گرم باشد و نه سرد باید متعادل باشد، و آویزان تا پوسته سالم بماند و رطوبت جذب نکند. دسته دمام نیز از چوب قوس دار و نازک میان برگ های نخل های بی ثمر است که در فصل زمستان بر اثر باران و باد بر زمین می افتد. که ما تیغه ها را می بریم و با چسب های نواری دور آن را می پوشانیم.

وی در پایان اذعان کرد: البته چند سالی است ساخت دمام را به دلیل مشغله کاری کنار گذاشته ایم، اما قرار است دوباره دست به کار شویم و دمام ها را به صدا در آوریم، زیرا کیفیت کار خودمان هم بیشتر است. مکانی که برای ساخت دمام استفاده می شد، معمولا پشت مسجد ولایت بود، موکتی را پهن می کردیم، منقلی را پر از ذغال کرده و عملیات دمام سازی را آغاز می کردیم.

علی گلابی، دمام ساز اهوازی از آن دسته انسان هایی است که به دلیل عشق به مولایش امام حسین علیه السلام این کار را با نیت کمک، آغاز کرد.

وی در گفتگو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، تصریح کرد: دمام سازی را از ٢ سال پیش و به دلیل بالا رفتن بیش از حد قیمت دمام شروع کردم، هدف من از ساختن دمام کسب درآمد نبود، بلکه پایین آوردن قیمت آن از ٨۰۰ هزار تومان و ۱ میلیون تومان به ۱٨۰ هزار تومان بود. در حقیقت فروش دمام با درصد کم و جزئی، برای کمک به هیئت ها از اهداف و آرمان های اصلی من از آغاز به این حرفه بود. وزن دمام ها معمولا ۱۰ کیلوگرم، از جنس آهن و کاربیت بود، در حالی که یک انسان باید این وسیله را بر گردن خود آویزان کند و فشار زیادی به دمام زن وارد می شد در نتیجه ما با استفاده از چوب، وزن را به ٣ کیلوگرم رساندیم.

وی در زمینه پول کسب شده از این راه عنوان کرد: پول دمام سازی هدیه است از سوی اولیا خدا؛ همین که هیئت ها برای ما دعا می کنند، لذت می برم و جز راضی بودن از کار ما درخواست دیگری ندارم.

گلابی در زمینه نفوذ صنعت به این عرصه افزود: نهایت نفوذ صنعت به حوضه دمام سازی، سفت کردن پیچ ها با پیچ گوشتی برقی است. و ساختن دمام به صورت صنعتی زمانی خوب است که در حد خدمت به هیئت باشد، نه آنکه تعداد بالا برود برای ذینفع شدن از این کار. هر چند جنبه سنتی بسیار شیرین تر است.

این دمام ساز اهوازی اظهار کرد: من از ناحیه پای چپ، فلج هستم. اما خدمت به ابا عبدالله الحسین علیه السلام کارها را برای من آسان کرده، روزهایی هستند که ٢٢ ساعت را بیدار می مانم و تنها ٢ ساعت به خواب می روم و همان هم مرا کفایت می کند چنان که گویا تمام طول شب را خواب ٧ پادشاه می دیدم.

در خوزستان قبل از سینه زنی مراسم سنج و دمام اجرا می شود. هنگام نواختن سنج و دمام در روحیه فرد شنونده حس عجیبی ایجاد می ‌شود به ‌طوری‌ که احساس می‌کند می‌ تواند یک تنه به لشکر بزند و با هر زورگویی به نبرد بپردازد. هر چند صنعت به هر حرفه و هنری وارد شده، تقریبا آن را تبدیل به وسیله ای برای کسب درآمد سرمایه گذاران کرده است. اما بد نیست با حمایت از این هنر و صنعت در باقی ماندن این سنت دیرینه سهم خود را بپردازیم، تا روزی حسرت از بین رفتن این آیین را نخوریم.

 

گزارش از ساسان ناصری زاده

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: مناسبت های مذهبی محرم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۴۹۵۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۷ بوم‌گردی برتر یزد که باید بشناسید

آفتاب‌‌نیوز :

شهر یزد با معماری منحصربه‌فرد و بادگیر‌های معروفش، مقصدی جذاب برای سفر است. گشت‌وگذار در کوچه‌پس‌کوچه‌های خشتی، بازدید از مسجد جامع یزد، میدان امیر چخماق و باغ دولت آباد، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای شما رقم خواهد زد. این شهر به آب‌وهوای خنک بهاری، جاذبه‌های تاریخی و مذهبی بی‌شمار و مردم مهمان‌نواز مشهور است. اقامتگاه‌های بومگردی فرصتی برای تجربه زندگی سنتی در قلب بافت تاریخی یزد هستند. هتل‌ها نیز با امکانات رفاهی متنوع، اقامتی راحت و آسوده را برای شما فراهم می‌کنند.

چرا سفر به یزد تجربه‌ای فوق‌العاده است؟

برای اقامت در یزد می‌توانید از تنوع اقامتگاه‌های بومگردی و هتل یزد استفاده کنید. سفر به یزد تجربه شگفت‌انگیز و متفاوتی از سفر به خطه‌ای است که تاریخچه غنی را در دل خودش جای داده است. بازدید از آرامگاه‌ها، مساجد و بازار‌های قدیمی با معماری خشتی، فرصت آشنایی عمیق‌تر با فرهنگ و تمدن ایرانی را در اختیار شما می‌گذارد.

علاوه‌براین، طبیعت زیبا و مناطق بکر اطراف شهر یزد نظیر بیابان‌ها، کوهستان‌ها و چشمه‌های آب شیرین به شما اجازه می‌دهند در این سفر از آرامش و زیبایی طبیعت لذت ببرید. درنهایت، باید به مردم بسیار خون‌گرم و مهمان‌نواز یزد اشاره کرد که با استقبال بی‌نظیر از مسافران، تجربه سفر به این شهر را به یکی از به‌یادماندنی‌ترین خاطرات شما تبدیل می‌کنند.

تجربه اقامت در اقامتگاه‌های بومگردی و هتل در یزد

برای اقامت در یزد شما می‌توانید از دو گزینه اقامتگاه‌های بوم‌گردی یا هتل یزد استفاده کنید که هرکدام تجربه منحصربه‌فرد خود را دارند. اقامتگاه‌های بومگردی با معماری سنتی و فضای آرام و دلنشین به شما اجازه می‌دهند با زندگی سنتی مردمان این منطقه آشنا شوید و در فضایی نزدیک‌تر به طبیعت و روستا‌ها زندگی کنید. از طرف دیگر، هتل‌ها با امکانات رفاهی و مدرن خود، اقامتی راحت و لوکس در مرکز شهر و با دسترسی آسان به جاذبه‌های گردشگری را ارائه می‌دهند.

بهترین اقامتگاه‌های بوم گردی شهر یزد

در این مقاله، به معرفی بهترین اقامتگاه‌های بوم گردی یزد می‌پردازیم. این اقامتگاه‌ها که در بافت تاریخی شهر یا در روستا‌های اطراف واقع شده‌اند، فضایی سنتی و دلنشین را برای شما فراهم می‌کنند. با حضور در این اقامتگاه‌ها می‌توانید با فرهنگ و آداب و رسوم مردم یزد آشنا شوید و از غذا‌های محلی خوشمزه این شهر لذت ببرید. اقامتگاه‌هایی که در اینجا معرفی شده‌اند، براساس معیار‌های مختلفی مثل موقعیت مکانی، امکانات رفاهی، قیمت و نظرات مسافران رتبه‌بندی شده‌اند.

اقامتگاه بوم گردی نارنجستان یزد

اقامتگاه بوم‌گردی نارنجستان با قدمتی ۲۰۰ ساله، در قلب بافت تاریخی یزد و جنب امامزاده سهل ابن علی واقع شده است؛ بنابراین اگر قصد اقامت در هتل یزد را ندارید و به‌دنبال فضایی دور از هیاهوی شهری هستید، این اقامتگاه با معماری سنتی و اصیل یزدی، فضایی دلنشین و خاطره‌انگیز را برای شما فراهم می‌کند. این اقامتگاه سه اتاق به‌نام‌های ترنج، گندم و تاک با امکاناتی متفاوت را در اختیارتان می‌گذارد که باتوجه‌به تعداد نفرات مسافران، از آن‌ها میزبانی خواهد کرد.

اقامتگاه بوم‌گردی شاخه نبات یزد

اقامتگاه بوم‌گردی شاخه نبات یکی دیگر از قدیمی‌ترین اقامتگاه‌های یزد با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال است. شاخه نبات درواقع یک خانه قدیمی مربوط به دوران پهلوی است که در سال ۱۳۹۸ مجددا بازسازی شد و با حفظ معماری سنتی و نوستالژیک خود، به‌عنوان یک اقامتگاه بوم‌گردی فعالیت می‌کند.

این خانه سنتی که از ۵ واحد اقامتی تشکیل شده است، تجربه زندگی در خانه‌های سنتی یزدی با نورگیر‌های قدیمی و پنجره‌های سنتی را در اختیارتان قرار می‌دهد. علاوه‌براین، فاصله بسیار کمی با بافت سنتی یزد و مرکز شهر دارد.

اقامتگاه بوم‌گردی نقره یزد

اقامتگاه بوم‌گردی نقره مناسب کسانی است که می‌خواهند در سفر خود از ترافیک شهری و امکانات رفاهی هتل یزد فاصله بگیرند و در خانه‌ای قدیمی با معماری سنتی و زیبا اقامت داشته باشند. این یک خانه قدیمی است که در سال ۱۳۹۶ مجددا بازسازی شده و با ۸ باب اتاق در یک طبقه و حیاط، از مسافران میزبانی می‌کند. اقامتگاه نقره دارای فضایی سنتی و دلنشین، حیاطی زیبا با حوض آب و درختان انار، ایوان و شاه‌نشین، اینترنت، صبحانه رایگان و قیمت مناسب جهت رزرو است.

خانه صفا یزد

اقامتگاه بوم‌گردی خانه صفا یزد در فضایی دل‌انگیز و سرسبز با درختان نارنج و انار واقع شده است. حیاط این اقامتگاه با حوض فیروزه‌ای و تخت‌های سنتی، فضایی آرام و دلنشین را برای استراحت و دورهمی‌های دوستانه فراهم کرده است. قدمت این اقامتگاه به دوره قاجار بازمی‌گردد که با معماری سنتی یزد بازسازی شده است. استفاده از المان‌هایی مثل بادگیر، گنبد، آجرکاری و طاق‌نما، فضایی نوستالژیک را برای مهمانان تداعی می‌کند.

اقامتگاه خشت و خاطره یزد

یکی دیگر از اقامتگاه‌های بوم گردی یزد که با قدمتی بیش از یک قرن در کوچه‌وپس‌کوچه‌های خشتی این شهر کویری واقع شده است، اقامتگاه خشت و خاطره یزد است. به‌جای رزرو هتل یزد و زندگی شهری، می‌توانید یکی از ۴ اتاق بهار، تابستان، پاییز و زمستان در این خانه را رزرو کرده و از معماری سنتی و اصیل آن با فضایی خاطره‌انگیز لذت ببرید.

خانه سه نیک یزد

خانه سه نیک یزد نام یک خانه قدیمی با قدمتی بیش از ۲ قرن پیش است که به یک خانواده زرتشنی تعلق دارد. اکنون این خانه ۳ طبقه به یک اقامتگاه بومگردی سنتی تبدیل شده است که با حیاط اندرونی، حیاط بیرونی و نارنجستان و همین‌طور یک زیرزمین به‌عنوان گالری، به مسافران سرویس‌دهی می‌کند. اتاق‌های این اقامتگاه با نام‌های اصیل ایرانی مثل گردآفرید، گشتاسب، رودابه و ... نام‌گذاری شده‌اند و فاصله نزدیکی تا آتشکده زرتشتیان یا بازار‌های سنتی مجموعه خان دارد.

اقامتگاه بومگردی طارونه یزد

اقامتگاه بوم‌گردی طارونه که با نام خانه گیوه‌چی نیز شناخته می‌شود، در مرکز شهر یزد و قلب بافت تاریخی آن قرار دارد. قدمت این بنا به دوره زندیه بازمی‌گردد که در سال ۱۳۹۷ و پس از مرمت مجدد، به‌عنوان یک اقامتگاه بوم‌گردی فعالیت خودش را آغا کرد. این اقامتگاه در ۱۰ باب اتاق، حیاط باصفا با درختان انار، حوض آب و تخت‌های سنتی، ایوان و شاه‌نشین از مسافران میزبانی می‌کند.

با استفاده از سامانه رزرو آنلاین هتل فلای تودی می‌توانید هتل یزد و اقامتگاه‌های بوم‌گردی این شهر را به‌راحتی و فقط با چند کلیک ساده رزرو کنید.